Gezi yazıları, roman ve oyun çevirileri, eleştiri yazıları ile dergi yayıncılığının yanında özellikle İstanbul'un bohem hayatını konu alan kitaplarıyla bilinen kültür gazetecisi, yazar Fikret Adil'in (1901-1973) Vakit gazetesinde 1930-31'de "Romanımsı Hakikat, Hakikatımsı Roman" olarak tefrika edilen ve ilk basımı 1933'de yapılan; o yıllarda bilhassa sanatçılar arasında revaçta olan bohem hayatını, bu hayatın içinde yer almış ünlü sanatçı arkadaşları (*) ile olan anılarını anlatan bu eseri sanata ve o dönem sanatçılarına olan merakım nedeniyle uzun zamandır edinmek ve okumak istiyordum.
Beyoğlu Asmalımescit 47 numaralı binanın çatı katında bir dairesi olan Adil, kapı numarasını değiştirerek Asmalımescit 74 adını verdiği bu anı romanında o dönemin bohem hayatında sanatçılar arasında kullanımı yaygın olan "Beyza"yı kullandıkları ünlü arkadaşlarının isimlerini değiştirerek şifreli vermeye çalışıyor ama o ünlü isimler kolayca belli oluyor. Bazıları, "aaa o da mı bohem hayatı yaşamış!" denilebilecek şaşırtan isimler; o yıllarda kumara, içkiye düşkün olduğunu kendisi de itiraf eden Necip Fazıl Kısakürek gibi...
(*) Necip Fazıl'ın dışında kimler yok ki, bu sanatlarına ilham verdiklerini düşündükleri İstanbul'un renkli bohem hayatının içinde:
• Peyami Safa (Server Bedi),
• Elif Naci (Elif Razi),
• Ressam Hale Asaf (Sade Hn),
• Ressam Refik Fazıl Ekipman (Refik),
• Bestekar Tamburi Mesut Cemil (Cemil),
• Eşref Şefik ? / Nurettin Artam ? (Şeyh Memduh),
• Mahmut Yesari (Mahmut),
• Ressam Nurullah Berk (Sunullah),
• Aktör Reşit Rıza Samako (Reşit Rıza),
• Ressam Agop Arad (Agop)...
Bu isimlerin dışında kitapta bahsi geçen o kadar çok yazar vb. ünlü isim var ki...
Kitapta, ayrıca çok beğendiğim çizimler, desenler var; Münif Fehim, Nurullah Berk, Fikret Adil, Refik Fazıl Ekipman, Hasan Rasim, Ratip Tahir Burak, Elif Naci, Abidin Dino, Hale Asaf gibi ünlü sanatçılara ait.
Osmanlı'nın son demleri ve Cumhuriyetimizin ilk yıllarındaki sanat hayatını ve bohem yaşamı merak edenlere hararetle tavsiye ederim.
Vefatının 47. yılında Fikret Adil'i ve eserlerini tanıtan, Ahmet Eken'in "Romanımsı hakikat, hakikatimsi roman" adlı güzel yazısı için:
https://birartibir.org/romanimsi-hakikat-hakikatimsi-roman/
 |
| Flkret Adil (1901-1973) |
~ © ~
0 Yorumlar